Egelziekte 2020

Sinds dit voorjaar heerst een onbekende, besmettelijke ziekte onder egels in Nederland en België. Egelbescherming Nederland doet samen met onder andere het RIVM, het DWHC en de universiteiten van Utrecht en Antwerpen onderzoek naar de ziekte.

Tekst Paul van Bodengraven | Foto’s Egelbescherming Nederland

Wat voor ziekte de egels onder de leden hebben, is nog niet bekend. De dieren die ermee besmet raken, krijgen wonden en abcessen aan hun kop en hun poten. De ziekte blijkt zeer besmettelijk als je kijkt naar het aantal besmette dieren dat is binnengebracht bij opvangcentra of opgevangen is door de dierenambulance. Vermoedelijk gaat het dan om honderden egels in Nederland. Van de binnengebrachte egels geneest slechts 30 tot 40 procent, de rest sterft. De ziekte heeft zich met name snel verspreid in het paarseizoen, de maanden mei en juni. Daarnaast speelt mee dat egels door de droogte in het voorjaar meer met elkaar in contact zijn gekomen tijdens de zoektocht naar schaars voedsel en water, waarbij ze meer in elkaars nabijheid verkeerden dan normaal.

Onderzoek

Inmiddels zijn zieke dieren onderzocht op verschillende virussoorten. Dat leverde nog geen positief resultaat op, maar zo konden wel bepaalde virussen uitgesloten worden. Zo is geen SARS-CoV-2 (COVID-19) aangetroffen en ook een virusinfectie met orf (ecthyma contagiosum), die bij schapen en geiten een huidaandoening veroorzaakt, werd uitgesloten. Wat de oorzaak dan wel is, is dus nog niet duidelijk. Het onderzoek naar de oorzaak van de afwijkingen wordt uitgevoerd in samenwerking met het Veterinair Microbiologisch Diagnostisch Centrum van de Universiteit Utrecht, het RIVM, het Dutch Wildlife Health Centre en Wageningen Bioveterinary Research.

Hoe eerder hoe beter

Omdat de ziekte zo besmettelijk is, is het noodzakelijk dat zieke dieren geïsoleerd worden opgevangen en onderzocht. “De opvanglocaties in Nederland zitten bomvol met zieke en verzwakte dieren”, vertelt Jenny Kleve, directeur bij Egelbescherming Nederland. “Daarnaast komen nu ook veel jonge dieren in de opvang terecht.”

De komende maanden gaan de egels richting winterslaap. Toch is het zaak om alert te blijven op zieke dieren. “Als je overdag een egel ziet, kun je er bijna met zekerheid van uitgaan dat er iets aan de hand is”, zegt Jenny Kleve. “Hoe eerder we een zieke egel kunnen helpen, hoe meer kans er is dan het dier het overleeft. We hebben inmiddels een behandeling ontwikkeld waarmee we egels die in een vroeg stadium van de ziekte verkeren kunnen helpen. Die behandeling bestaat uit een antibioticakuur en uitgebreide wondbehandeling en medicatie van de abcessen en wonden.”

Opvang en hygiëne

Zieke dieren kunnen bij een van de opvanglocaties gebracht worden. Een overzicht daarvan is te vinden opwww.toekomstvoordieren.nl. Ondanks dat er geen gevallen van besmetting tussen egel en mens bekend zijn, is het wel belangrijk om de nodige persoonlijke hygiënemaatregelen in acht te nemen.

Om zieke dieren te vervoeren is de Wildlife Transport Rescue Kit ontwikkeld. Deze is geschikt voor kleine tot middelgrote gewonde, zieke en verweesde dieren. Meer informatie daarover is ook te vinden op de website www.toekomstvoordieren.nl, waar u deze ook kunt bestellen.

Op www.egelbescherming.nl is het verloop van de Egelziekte 2020 te volgen en uitgebreide informatie over de egel en de Egelbescherming Nederland te vinden.